Mamy we Wrocławiu bardzo rozbudowaną sieć linii kolejowych. Mamy w mieście sieć tramwajową i autobusową oraz rozległą sieć drogową dla komunikacji samochodowej. Niemniej co raz pojawia się sugestia rozszerzenia komunikacji miejskiej o metro...
Zgodnie z definicją tego terminu, metro jest wielkogabarytową koleją przeznaczoną do dużego obciażenia ruchem pasażerskim w zwartej zabudowie mieszkaniowej. Cechą charakterystyczną odróżniajacą metro od kolei jest ograniczenie jego długości do granic zewnętrznych miasta (lub aglomeracji) przy niewielkich długościach odcinków między kolejnymi przystankami. Ważna jest też duża prędkość przejazdu, stąd skład musi uzyskiwać znaczne przyspieszenia w krótkim czasie, by po kilkudziesięciu metrach znowu zatrzymać się.
W zasadzie przyjęto uważać za metro linię kolejową prowadzoną w całości pod ziemią i w taki sposób, aby nie było skrzyżowań w tym samym poziomie z innymi liniami. W praktyce w różnych miastach linia metro przebiega nie tylko pod ziemią, ale rónież wyjeżdża na powierzchnię, aby zminejszyć koszt eksploatacji z uwagi na przykład na przecięcie koryta rzeki, po czym znowu linia znika w tunelach pod ziemią. Bardzo często ten typ kolei łączy w sobie zarówno szybką sieć tramwajową oraz sieć kolejową i nie nosi nazwy metro...
Wracając do Wrocławia, to jest to obszar rozciągajacy się między Leśnicą i Księżem Małym na długości około 25 kilometrów, a w kierunku północ-południe (Krzyki-Psie Pole) odległość wynosi około 15 kilometrów. Najbardziej oddalone od centrum miasta osiedla dzieli odległość do 7 kilometrów a możliwie najdłuższe odcinki dla mieszkańców zamykają się w przedziale 10-12 kilometrów.
Jeżeli chodzi o samo centrum miasta, to mieści się ono w kierunku na północ od trasy WZ i w zasadzie kończy się na korycie rzeki Odry. Dla osoby pieszej czas przejścia w kierunku zachód-wschód od przystanku w okolicy trasy WZ i Ruskiej przez Plac Solny i Rynek do placu Dominikańskiego zajmuje około 20 minut, podobnie też tyle czasu zajmuje przejście wzdłuż ulicy Świdnickiej na odcinku od placu T. Kościuszki do Rynku i dalej do ulicy Grodzkiej biegnącej wzdłuż rzeki Odry.
Gdy miasto Wrocław zakładało komunikację miejską (tramwaj), to wszystkie linie przebiegały przez Rynek - tak w kierunku wschód-zachód, jak i północ-południe. Dopiero wybudowanie trasy WZ w latach 70. XX w. spowodowało usunięcie tramwajów z Rynku. Jedynie ulica Szewska pozostaje szlakiem tramwajowym po dzień dzisiejszy.
W latach 90. XX w. przystąpiono do reorganizacji ruchu kołowego w centrum miasta i całkowicie z samego centrum usunięto samochody. Owszem, część tego centrum nadal jest dostępna dla ruchu samochodowego, ale ma on charakter wyłącznie dojazdowy dla mieszkańców te cęści miasta i obsługi placówek handlowych, któe musza korzystać z zaopatrzenia. Jeżeli chodzi o linie autobusowe, to obsługiwały one obszary pozbawione sieci komunikacyjnej.
Dlaczego zarząd miasta myśli o wprowadzeniu linii metro do miasta ?
Podstawową przesłanką jest brak obsługi centrum miasta przez sieć kolejową. Ostatnimi stacjami kolejowymi połozonymi w centrum miasta są Dworzec Świebodzki - w zachodniej części miasta, Dworzec Głóny w części centralnej miasta i Dworzec Nadodrze w północnej części miasta. Można ubolewać, ż enie można dojechać pociągiem do Rynku, ponieważ stacja Wrocław Świebodzki jest stacją końcową (czołową) a dworce Wrocław Główny i Wrocław Nadodrze łączą się szlakiem kolejowym otaczającym centrum miasta i odrębnym dojazdem do stacji Wrocław Świebocji z kierunku Jeleniej Góry.
Takie rozwiązanie ma charakter historyczny, bo dworce wznoszono sukcesywnie w czasie zakłądania linii kolejowych i dość długo nie miały one ze sobą połączenia. Natomiast połączenia dla pasażerów między tymi dworcami miała realizować sieć tramwajowa, a w szczególności linia Okólna (w symbolu nie była to cyfra "zero", lecz litera "o" jak "okólna". To rozwiazanie sprawdzało się przez wiele lat i dopiero w latach 80. XX w. przystąpiono do przekierowania połączeń kolejowych w kierunku Jeleniej Góry i Legnicy/Bolesławca z Dworca Głownego PKP, co spowodowało naturalne wyłączenie Dworca Świebodzkiego z ruchu pasażerskiego. W zasadzie stał się on zbędny.
Zwolennicy linii metra chcieliby je wybudować w taki sposób, aby jego szlak zszedł pod ziemię jeszcze przed Dworcem Świebodzkim, tu byłaby stacja początkowa z zejściem do podziemia, linia metro przebiegałaby w kierunku Dworca Głównego z kolejnymi stacjami metro w rejonie Rynku i Placu Dominikańskiego i dalej w kierunku Brochowa, gdzie metro byłoby połączone z istniejącą kolejową siecią naziemną. Druga nitka metra wiodłaby na północ w kierunku Dworca Nadodrze i Palacu Kromera przez Rynek i Plac Grunwaldzki, aby połączyć się z istniejacą linią kolejową w kierunku na Poznań. Być może byłaby jeszcze odnoga łącząca osiedla Biskupin i Kowale, ale póki co, to te osiedla znajdują się za kilkoma korytami rzeki Odry, więc raczej należałoby poprowadzić te linie ponad powierzchnią terenu.
Przygladając się tym propozycjom nasuwa się pytanie - w jaki sposób pokonać obszar intensywnej zabudowy o znaczącej wartości historycznej. Od siebie dodam, że jest kilka budynków w tej części miasta posiadajcych fundamenty na znacznej głębokości. Wejście z robotami odkrywkowymi w moim przekonaniu jest tutaj niemożliwe bez dewastacji zabytkowych obiektów a drążenie tuneli technikami górniczymi pod starą zabudową miasta jest... raczej trudne w realizacji, chyba że chodzi o znaczne głębokości. Ale i w tym przypadku należy liczyć się z nieprzewidzianym osiadaniem gruntu i pękaniem budynków, a isniejąca sieć kanalizacyjna mogłaby ukec całkowitejj dewastacji - jest to sieć ogólnospławna o bardzo małych spadkach i wszelkie deniwelacje tej sieci mogą uczynić ja całkowicie niezdatną do dalszego uzycia.
Jaki więc jest cel budowy linii metra, która już na wstępie nie zaspokoi potrzeb i zagraża już istniejącym obiektom ? Tym bardziej, że w ruchu naziemnym istniejąca sieć tramwajowa i autobusowa nie tylko, że obsługuje ścisłe centrum miasta, ale przewozi pasażerów między skrajnymi osiedlami. Metro tego nie wykona tym bardziej, że osiedla mieszkaniowe są połączone szlakiem od Leśnicy i Maślic do centrum miasta, w drugim kierunku do Księża Małego. Metro miałoby przebiegać w kierunku od Lotniska przez Rynek do Brochowa, więc omija w istotny sposób dużą część osiedli a zwiększenie liczby kierunków "poprzecznych" z uwagi na bardzo krótkie odcinki nie pozwoli na połączenie przestrzenne. Tym samym straci sens idea "metro".
W moim przekonaniu celowym rozwiazaniem byłoby przedłuzenie linii tramwajowych do nowych osiedli, któe takich linii nie posiadają oraz połączenie istniejacych końcówek poza centrum pierścieniem obwodowym, co pozwoliłoby przemieszczać się między osiedlami bez konieczności przejeżdżania przez centrum miasta. Poza tym taka obwodowa trasa pozwoliłaby na przemieszczenie wagonów w przypadku awarii. dzisiaj jakiekolwiek zatrzymanie tramwajów w jednym punkcie praktycznie paraliżuje całą komunikację miejską, bo tramwanie nie posiadaja możliwości ominięcia miejsca dotkniętego awarią. Wybudowanie linii metro nie usunie tego problemu.
Jeżeli porównamy parametry eksploacyjne w warunkach Wrocławia wagonów metro i tramwajów najnowszej generacji, to są one porównywalne. Wagony tramwajowe uzyskują szybkość maksymalną przekraczajacą 70 km/h a przyspieszenia uzyskiwane przez tramwaje nie ustępują przyspieszeniom wagonó metro. Wagony tramwajowe obsługują obszar całego miasta w ruchu naziemnym, linia metro tylko powieliłaby połączenia komunikacji tramwajowej i autobusowej. O ile dochodzi tu parametr dotarcia do centrum miasta, to nie wyobrażam sobie wybudowania satacji metro w granicach Rynku. Chyba, że wykorzysta się już isniejące tunele kolejowe na głębokości ok. 70 m pod ziemią, o których opowiadają wrocławskie legendy.
